Knie- en rugproblemen bij kleine hondenrassen

Bij kleine hondenrassen zien we minder problemen met voorste kruisband letsel dan bij bijvoorbeeld de grote kortsnuitrassen, zoals de Bordeaux dog, De Amerikaanse Bulldog, De Cane Corso, etc. Bij deze grote hondenrassen is de knie vaak anders gebouwd, waardoor er continu grote krachten spelen op de voorste kruisband en deze vaak al op jonge leeftijd scheurt. Heel vaak scheuren de voorste kruisbanden in beide knieën met korte tussentijd en is ingrijpende chirurgie nodig. In de aanleg voor dit probleem is vooral de anatomie van het scheenbeen bepalend. Voor meer uitleg kunt u op onze site www.dierenkliniekputten.nl kijken bij chirurgie-orthopedie-knie.

Bij kleine honden scheurt de voorste kruisband ook wel eens af, maar dan is het net als bij mensen na een verkeerde beweging oftewel na trauma. De voorste kruisband is een essentiële structuur in het kniegewricht. Als u uw hand in uw linker of rechter broekzak steekt dan wijst u het verloop aan van de voorste kruisband in respectievelijk de linker of de rechter knie. Als deze band scheurt dan kan het scheenbeen naar voren bewegen ten opzichte van het dijbeen. Deze abnormale beweging kan bij het kreupelheidsonderzoek worden opgewekt en is typerend voor voorste kruisband letsel. Hierbij rekt het gewrichtskapsel uit en spelen er abnormaal grote krachten op de kniepees en de binnenmeniscus. Vaak zien we in een knie met een gescheurde voorste kruisband ook een beschadiging van de binnenmeniscus. In een knie met een kapotte meniscus en/of voorste kruisband ontstaat een ontstekingsreactie die tot artrose zal leiden (zie het verhaal over de Ziekte van Legg Calve Perthes op deze site ). Dat kan snel gaan. Artrose is een progressief en onomkeerbaar proces en daarom is snel ingrijpen bij elke knie kreupelheid belangrijk. Honden met een (gedeeltelijk) gescheurde voorste kruisband vertonen altijd een duidelijke kreupelheid, waarbij ze met de pijnlijke poot op de tenen lopen. Vaak hoor ik eigenaren zeggen dat hun kreupele hond geen pijn heeft, want hij piept of jankt niet. Dat is een misvatting! Honden zijn bikkels. Een hond die piept of jankt van de pijn heeft extreme pijn! Plotselinge pijngillen horen we wel bij honden met zenuwpijn, bijvoorbeeld in het kader van een nek-hernia.

Nadat de diagnose voorste kruisband ruptuur (scheur) is gesteld is een operatie nodig. Hierbij is het erg belangrijk dat alle beschadigde delen van de voorste kruisband en de meniscus worden verwijderd. Als we dit niet zorgvuldig doen blijft er een ontsteking actief in de knie en blijft de pijn en verergerd de artrose. Bij kleine honden is er een fraaie techniek mogelijk waarbij er een “nieuwe” kruisband wordt gemaakt uit een peesplaat die bij de knie ligt. Hierdoor wordt de knie weer stabiel, verdwijnt de pijn en stopt de artrose vorming. De prognose is over het algemeen heel goed als er tijdig en goed wordt ingegrepen bij voorste kruisbandletsel.

Een ander knieprobleem dat we af en toe aantreffen bij de kleine hondenrassen is de patella luxatie. (hierna PL genoemd). Patella staat voor knieschijf en luxatie voor “uit de kom”.

De knieschijf loopt normaliter in een groeve aan de onder voorzijde van bovenbeen. Door trauma of door erfelijke aanleg kan het voorkomen dat de knieschijf uit de groeve loopt.

normale patella (knieschijf)

Naar binnen gelaxeerde patella

Er zijn 4 gradaties van PL.

In gradatie 1 kan de knieschijf met de hand te gemakkelijk uit de groeve getrokken worden. Deze honden hebben over het algemeen weinig klachten en vertonen hooguit de typische “vasthaak”-beweging van de knie. Je ziet het heel vaak bij de Jack Russel Terriër, de hondjes lopen en trekken plots gedurende een of twee passen een achterpootje op. Dat gaat zonder enige pijnuiting en bij deze patiënten vind ik chirurgisch ingrijpen in zijn algemeenheid niet nodig. Voor deze honden is het goed om veel te draven op een rechte lijn. Soms is het nuttig om met beleid spierversterkers te geven.

Fokken is af te raden met honden die enige vorm van PL vertonen, tenzij vast staat dat het door een ongeluk is verkregen.

Bij graad 4 PL ligt de knieschijf altijd uit de groeve. Bij de erfelijke vormen van PL ligt de knieschijf dan altijd aan de binnenkant van de knie. Opvallend is hierbij de vaak O-benige stand van de achterpoten. De knieschijf zit in de kniepees en fungeert als katrol om de knie te strekken.

Honden met graad 2-4 PL hebben minder strekkracht in hun poot en springen minder hoog en gemakkelijk. De knieschijf is vaak beschadigd door het uit de groeve lopen, de groeve slijt ook vaak weg. Zowel een gezonde knieschijf als groeve zijn bekleed met glimmend, glad, wit kraakbeen. Bij PL treden er kraakbeenbeschadigingen op en dat is pijnlijk. Vaak komt de erfelijke PL aan beide knieën tegelijk voor. Niet altijd zie je deze dieren dan kreupel lopen. Ook het typische “vasthaken” zie je niet bij honden met graad 3 en 4 PL. Deze honden staan moeilijker op, zijn eerder moe en springen niet graag.

Heeft een hond last van een PL dan is er een goede chirurgische techniek om het probleem op te lossen.

Hierbij maken we de aanhechting van de kniepees op de voor-bovenzijde van het scheenbeen los en verplaatsen deze aanhechting naar beneden en buiten. Met een of twee pinnetjes wordt de aanhechting goed vastgezet. Afhankelijk van de diepte van de groeve wordt deze eventueel uitgediept. Hierbij is het de kunst om eventueel nog intact kraakbeen te sparen en weer in de groeve te leggen. Dat scheelt de patiënt veel napijn. Over het algemeen is de prognose van deze chirurgie ook erg goed.

Foto: De aanhechting van de kniepees is verplaatst en met 2 pinnen vastgezet. Hiermee is de patella luxatie opgeheven.

Tenslotte zien we vooral bij hondjes nog wel eens bewegingsproblemen door rugpijn. Het is niet een specifiek Westie probleem, maar we zien het bij heel veel oudere dieren. De meeste klachten spelen net als bij de mens in de onderrug. Dit deel van de wervelkolom krijgt de grootste krachten te verduren en is het meest beweeglijk. Een “normale” hond heeft 7 lendenwervels die allen min of meer dezelfde vorm hebben. Bij de kleine kortsnuitrassen, zoals de Pekinees of de Franse Bulldog zien we nogal eens misvormde wervels en deze dieren hebben vaak al op jonge leeftijd nek-en of rugpijn. Bij sommige grote hondenrassen zien ook aangeboren problemen waarbij er bijvoorbeeld een extra lendenwervel is die misvormd is (transversaal wervel). Maar in de loop van hun leven kan er wel artrose ontstaan in de wervelkolom. Honden die een heel actief en wild leven geleid hebben krijgen vaker last van hun rug dan de wat rustiger exemplaren. Artrose in de rug is goed aan te tonen op röntgenfoto’s. Als duidelijk is dat een hond last heeft is het geven van een pijnstiller aan te raden. Soms hoeft dit alleen op bepaalde dagen. Er zijn tegenwoordig pijnstillers die jaren gegeven kunnen worden zonder dat er bijwerkingen optreden. Bij alle pijnstillers is er een kans op het optreden van maag-darm klachten. Dus als uw dier pijnstillers krijgt en gaat braken of diarree krijgt is het verstandig om meteen te stoppen met de gift van deze medicijnen en te overleggen met uw dierenarts. In de praktijk zie ik darmirritaties vaak pas optreden als dieren langer dan 3 jaren continu pijnstillers krijgen. Door een maagbeschermer toe te dienen en pas een halfuur later de pijnstiller, verdwijnen de klachten meestal weer.

Tenslotte moet ik nog een wel veel geconstateerd probleem melden bij kleine hondenrassen…… overgewicht. Overgewicht geeft meer kans op gewrichtsproblemen en belemmert vaak ook het herstel hiervan. Zware hondjes zijn minder actief en daardoor hebben ze een minder goed “spiercorset” en dat maakt ze kwetsbaarder voor het optreden van blessures. Door het minder actief te zijn is het lastig om het overgewicht kwijt te raken, dus hier geldt: voorkom overgewicht. Durf streng voor uzelf en uw hond te zijn.

Daan Kranendonk, Dierenkliniek Putten