De voorste kruisband

Bewegingsproblemen komen veel voor bij honden. In deze aflevering wil ik het hebben over knieproblemen. We zien deze problemen zeer regelmatig. Honden met kniepijn lopen meer of minder mank, afhankelijk van de ernst van het probleem en hebben bijna altijd een afwijkende zit. Bij kniepijn wordt de pijnlijke poot niet als een harmonica wordt ingevouwen. Het maximaal inbuigen van de knie doet pijn en daarom wordt een poot met een pijnlijke knie naar voren en/of buiten geplaatst. Honden met kniepijn komen meestal moeilijker omhoog en zijn startkreupel. Na enkele passen lopen ze beter. Vaak lopen en staan ze op hun tenen, waardoor eigenaren vaak denken dat er iets in hun zoolkussentjes zit.

Veel knieproblemen ontstaan zonder dat honden erg wild gedaan hebben of zonder een trauma ( ongeluk). Dat heeft te maken met de bouw van de knie. Problemen ontstaan als de voorste kruisband beschadigd wordt. De voorste kruisband is meer een pees dan een band en loopt van de onder kant van het dijbeen naar de voorkant van het scheenbeen. Daarbij loopt hij ook nog van buiten naar binnen. Dus “kruislings”, vandaar de naam. Hij zit in de knie, zoals uw hand in de broekzak. Problemen ontstaan zeer vaak geleidelijk. Eerst komt er een mini scheurtje in de band. De genezingscapaciteit van de voorste kruisband ( VKB) is erg gering. Na het ontstaan van een mini scheurtje loopt de hond van een aantal dagen ( licht) mank om daarna weer op te knappen. Maar de VKB is verzwakt en daardoor kan er al iets “speling” in de knie ontstaan. Daardoor is de kans op verder doorscheuren van de voorste kruisband groot. Het kan een kwestie van maanden of jaren zijn, waarbij eigenaren achteraf zeggen dat de hond wel vaker een paar dagen mank liep, maar steeds herstelde. In een knie met een beschadigde voorste kruisband ontstaat een chronische ontsteking, waardoor er artrose ontstaat. Door de artrose wordt de knie pijnlijker. Aan de buitenkant is te voelen dat zo’n knie breder is dan een normale knie en het inbuigen wordt pijnlijk. Ook voel je dan vaak kraak of knapgeluiden. Opvallende knapgeluiden ontstaan als ook de meniscus beschadigd wordt. Een groot aantal honden met een doorgescheurde voorste kruisband heeft ook een beschadiging van de meniscus. De meniscus is een halve maan vormig, veerkrachtig stootkussen tussen het onder-en bovenbeen. Het helpt samen met de voorste kruisband mee om het bovenbeen op zijn plek op het scheenbeen te houden. Als er met de VKB of de meniscus een probleem ontstaat dan wordt de andere structuur overbelast, waardoor er meer kans is op een beschadiging.

Een operatie is de enige echt goede methode om een knie weer goed functioneel en pijnloos te krijgen en de chronische ontsteking te stoppen. In mijn ervaring geven pijnstillers meestal onvoldoende soelaas. Een brace kan wel steun bieden en bijvoorbeeld bij oude dieren een acceptabele oplossing bieden. Grofweg zijn er 2 operatie methodes waaruit gekozen kan worden. Bij de eerste wordt er met een kunstband gewerkt. Bij de tweede methode wordt er een osteotomie gedaan, waarbij het scheenbeen wordt ingezaagd.

In alle gevallen is het heel belangrijk om goed in het kniegewricht te kijken, de resten van de voorste kruisband te verwijderen en goed te controleren of de meniscus intact is. Is dat laatste niet het geval dan moeten losse flappen verwijderd worden, omdat deze ook voor een chronische ontsteking en pijn zorgen.

De kunstband methode is vooral geschikt voor dieren lichter dan 15 kg. Maar ook bij heel oude, zwaardere dieren plaatsen we soms 1 of 2 kunstbanden. In onze kliniek gebruiken we een nylon teugel. Deze is heel sterk, vergelijkbaar met dik visdraad. De operatie met de kunstband techniek is niet erg belastend voor de patiënt. Het is erg belangrijk dat het dier na deze operatie 6 weken niet explosief beweegt, omdat de kunstband anders kan breken. De techniek wordt ook wel gebruikt bij zwaardere dieren, maar er is dan een vrij grote kans dat het resultaat niet perfect is.

Daarom kiezen we bij zwaardere dieren of kleine dieren met een schuin verlopend scheenbeen plateau voor een methode die we TPLO of TTA noemen. Bij de TPLO wordt het bovenste deel van het scheenbeen met een ronde zaag doorgezaagd en zo gedraaid dat het scheenbeen plateau bijna horizontaal loopt. Een stevige botplaat met 6 schroeven houd alles op zijn plaats. Het is een ingrijpende ingreep, maar de resultaten zijn bijna altijd heel goed. Bij de TTA Rapid methode wordtj het stuk bot waar de kniepees op aanhecht naar voren wordt verplaatst. De verplaatsing wordt berekend en moet er toe leiden dat de as van de kniepees precies loodrecht op een lijn door het scheenbeen plateau staat. Hiertoe wordt met een botzaag het scheenbeen ingezaagd, de kniepees aanhechting naar voren verplaatst en houdt een titanium kooi alles op zijn plaats. Deze ingreep is minder ingrijpend dan de TPLO en leidt tot zeer goede resultaten bij dieren, die niet extreem zwaar zijn of een te schuin verlopend scheenbeen plateau hebben.

Voor meer en beeldende informatie, klik hier.

Daan Kranendonk, Dierenkliniek Putten