Het konijnengebit
Alle tanden van konijnen groeien gedurende het gehele leven door en hebben een erg lange kroon. Totaal hebben konijnen 28 tanden en kiezen, 22 kiezen en 6 snijtanden, waarvan 2 kleine zogenaamde stiftsnijtanden, deze zitten in de bovenkaak achter de grote snijtanden. Deze stifttandjes zijn een soort molensteentjes voor de ondersnijtanden zodat deze in de goede stand geslepen worden. In periodes slijpen konijnen de ondertanden met deze stifttandjes. Stifttandjes zijn uniek voor het konijn en dit onderscheid ze van knaagdieren. De kiezen van het konijn liggen redelijk ver achter in de bek en tussen de snijtanden en de kiezen zit een gedeelte waar geen tanden zitten dit noemen we het diastema. Bij een normale aansluiting van een konijnengebit vallen de boven snijtanden net over de onder snijtanden.
De tanden groeien 2 tot 2.4 mm per week. Daarom moeten konijnen veel hooi eten zodat deze ook weer afslijten. Het hooi wordt met horizontale bewegingen gekauwd. Wanneer een konijn teveel harde dikkere voedingsmiddelen, zoals brokjes, graan en wortelen krijgt ontstaan er teveel verticale kauwbewegingen en dit geeft te veel druk op de einde van de wortels van de tanden en kiezen.
Er zijn diverse oorzaken van gebitproblemen bij konijnen, vooral de voeding speelt een grote rol. Zoals boven genoemd moet een konijn veel hooi eten ,zodat ze goed kauwen en de kiezen mooi afslijten. Als konijnen te weinig hooi eten kunnen er zogenaamde haken op de kiezen ontstaan, zie de tekening hieronder.
Er ontstaan haken die richting de wangen groeien in de bovenkaak en in de onderkaak groeien ze richting de tong. De haken veroorzaken pijn tijdens te kauwen en het kan zelfs de reden zijn voor het stoppen met eten. In onze kliniek hebben we een speciale boor om de haken te slijpen.
Als konijnen veel gemengd voer krijgen dan kan het voorkomen dat ze enkel de lekkere dingen zoals graan en mais en zonnepitten eruit selecteren en de saaie brokjes laten liggen, hierdoor kan er een calcium gebrek ontstaan. Waardoor kaakbotten minder sterk kunnen worden en zullen afwijkende tanden en kiezen ontstaan. Hierdoor kunnen er abcessen ontstaan en deze zullen via een operatie geopend moeten worden en de aangetast tand moet dan verwijderd worden.
Sommige konijnen hebben snijtanden die een afwijkend de groei vertonen. De snijtanden hebben dan een verkeerder stand en ze groeien dan als slagtanden naar voren, we noemen dit dan ook olifantstanden. Deze afwijkende groei is deels door een erfelijke aanleg voor een onjuiste groei van de snijtanden. Het is mogelijk om de snijtanden definitief te verwijderen of ze om de 6 weken te slijpen.
Het behandelen van het gebit van een konijn is een vak apart. Je moet er speciaal instrumentarium voor hebben en de kennis om te weten wat wel en niet te doen. In onze kliniek hebben Koen Esman en Nadia Brand deze vaardigheden en samen hebben ze al veel konijnen een pijnloos en goed functionerend gebit bezorgd.